Από τις παρατηρήσεις του σε εκατοντάδες ζευγάρια, ο ψυχολόγος John Gottman αναγνώρισε αρκετές καταστρεπτικές τακτικές επικοινωνίας. Αυτές περιλαμβάνουν την κριτική, την απαξίωση/περιφρόνηση, την αμυντικότητα, την ύψωση τείχους, και την επιθετικότητα.
Κριτική
Η κριτική διαφέρει από το παράπονο. Η κριτική που περιλαμβάνει έκφραση περιφρόνησης και υποβιβασμού μπορεί να βλάψει μία σχέση. Σε αντίθεση, η έκφραση παραπόνου μπορεί να είναι υγιής επειδή επιτρέπει έκφραση δυσφορίας και αναγνωρίζει θέματα που χρειάζεται να συζητηθούν και να επιλυθούν. Τα παράπονα εκφράζονται αποτελεσματικά με χρήση του Ά προσώπου που εστιάζει στο θέμα, ενώ η κριτική συνήθως περιλαμβάνει επίθεση στο χαρακτήρα ενός ατόμου με δηλώσεις ΄Β προσώπου. Η λήψη ενός παραπόνου που διατυπώθηκε ως «Νιώθω ενοχλημένη που το σεξ που κάνουμε έχει γίνει κάπως προβλέψιμο» μπορεί να προκαλέσει πολύ διαφορετικό συναίσθημα από τη λήψη μιας κριτικής που διατυπώθηκε ως «Θέλεις να κάνουμε έρωτα πάντα με τον ίδιο τρόπο». Η τελευταία πρόταση είναι πιθανό να εκληφθεί ως προσωπική επίθεση, κάτι που θέτει το λήπτη σε αμυντική θέση, η οποία προφανώς δεν ενθαρρύνει τον εποικοδομητικό διάλογο.
Απαξίωση/Περιφρόνηση
Η απαξίωση/περιφρόνηση είναι όμοια με την κριτική, αλλά υποβιβάζει την επικοινωνία σε ένα ακόμη πιο έντονο επίπεδο αρνητικότητας προσθέτοντας προσβολές, σαρκασμό, και ακόμη και βωμολοχίες στα επικριτικά σχόλια. Για παράδειγμα, κάποιος μπορεί να πει «Είσαι τόσο στενόμυαλος-η και περιορισμένος-η στην προσέγγισή σου στον έρωτα και τη ζωή γενικά. Πώς μπόρεσα να κάνω σχέση με ένα τόσο άκαμπτο, βαρετό άτομο»; Η απαξίωση μπορεί επίσης να εκφραστεί μη λεκτικά με μορφασμούς, αποστροφή του βλέμματος, ή αγνόηση των μηνυμάτων του συντρόφου. Αυτή η αρνητική τακτική επικοινωνίας προκαλεί συναισθηματικό πόνο, δεν επιλύει τα θέματα, δημιουργεί νέα προβλήματα με τη μορφή αμυντικότητας, θυμού, και πικρίας, και επομένως διαβρώνει την ποιότητας μιας σχέσης.
Αμυντικότητα
Ένα άτομο που αισθάνεται ότι γίνεται προσωπική επίθεση εναντίον του από την κριτική ή την απαξίωση του συντρόφου του είναι πιθανό να αποκριθεί με αμυντικότητα. Αυτό περιλαμβάνει την οικοδόμηση μιας άμυνας αντί για την απόπειρα για συζήτηση και επίλυση ενός θέματος. Η αμυντικότητα μπορεί να πάρει τη μορφή απαντήσεων αυτοπροστασίας, όπως δικαιολογίες, άρνηση ευθύνης, ή απαντήσεις με κριτική. Επομένως ο αποδέκτης της κριτικής που περιγράφηκε παραπάνω μπορεί να απαντήσει λέγοντας, «Πιστεύεις ότι είμαι βαρετός εραστής; Κοίτα λίγο τον εαυτό σου. Το μόνο που σε νοιάζει είναι η δική σου ικανοποίηση και δε μου δίνεις ποτέ την ευκαιρία να πω αυτό που θέλω!» Σε αυτή την κατάσταση ένας σύντροφος επιτίθεται και ο άλλος αμύνεται και αντεπιτίθεται. Θα επιβιώσει μια σχέση που περιλαμβάνει τέτοιες τακτικές; Μάλλον απίθανο.
