Περίπου 12% των γυναικών βιώνουν σημαντικό πόνο στην είσοδο του κόλπου, γνωστό ως Σύνδρομο προδρομίτιδας του αιδοίου (vulvar vestibulitis syndrome), και αυτή μπορεί να είναι η πιο κοινή αιτία δυσπαρευνίας (επώδυνης συνουσίας) για τις γυναίκες πριν την εμμηνόπαυση.
Ο πόνος συμβαίνει κατά την επαφή, με σεξουαλική ή και με άλλου τύπου δραστηριότητα. Τυπικά, μια μικρή κοκκινισμένη περιοχή (ερύθημα) στον πρόδρομο του κολεού (περιοχή που περικλείεται από τα μικρά χείλη του αιδοίου) είναι επώδυνα ευαίσθητη, ακόμα και σε ελαφριά πίεση, αλλά η περιοχή μπορεί να είναι τόσο μικρή που είναι δύσκολο ακόμα και για έναν επαγγελματία υγείας να τη διακρίνει. Όταν γίνεται προσπάθεια κολπικής διείσδυσης ο πόνος συνήθως επιδεινώνεται.
Οι αιτίες για το σύνδρομο της προδρομίτιδας του αιδοίου περιλαμβάνουν γενετικούς παράγοντες, φλεγμονές στον ιστό του πρόδρομου του κολεού, μολύνσεις από μύκητες, μετάδοση κονδυλωμάτων, αλλεργίες, προβλήματα στην ουρήθρα ή τους πυελικούς μύες, κακή λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος και ορμονικούς παράγοντες (χρήση αντισυλληπτικών) που αυξάνουν την ευαισθησία του προδρόμου του κολεού. Η μικρή ηλικία στην πρώτη συνουσία ή στην πρώτη χρήση ταμπόν, η δυσκολία ή ο πόνος στην πρώτη χρήση ταμπόν και η σεξουαλική κακοποίηση –ιδιαίτερα στην παιδική ηλικία- μπορεί να αυξήσουν την πιθανότητα εμφάνισης του συνδρόμου.
Οι γυναίκες με σύνδρομο προδρομίτιδας του αιδοίου παρουσιάζουν συνήθως ψυχολογική δυσφορία, άγχος, κατάθλιψη, ντροπαλότητα και χαμηλή σεξουαλική αυτοεκτίμηση. Τείνουν να αποφεύγουν την αντιμετώπιση προβλημάτων ή να τα σωματοποιούν. Ωστόσο, δε γνωρίζουμε αν τα συναισθήματα αυτά προηγούνται ή έπονται του πόνου. Επιπλέον, η υπερβολική προσοχή σε ερεθίσματα πόνου μπορεί να οδηγήσει σε αυξημένη επίγνωση του πόνου και να αποσπάσει τη γυναίκα από ερωτικά ερεθίσματα μειώνοντας τη διέγερση και επιδεινώνοντας περαιτέρω τον πόνο.
Οι θεραπευτικές επιλογές περιλαμβάνουν ιατρικές παρεμβάσεις, πραϋντικές τεχνικές (μπάνια με συγκεκριμένα άλατα), τοπικά φάρμακα, ενέσιμες ή νευροφυσιολογικές θεραπείες και χειρουργική επέμβαση για να αφαιρεθεί η υπερευαίσθητη περιοχή. Η γνωστική συμπεριφορική διαχείριση του πόνου και η σεξουαλική θεραπεία συνήθως ενισχύουν την αποτελεσματικότητα της θεραπείας.
