Ο σεξουαλικός σαδισμός και ο σεξουαλικός μαζοχισμός συχνά συζητούνται στην κοινή κατηγορία σαδομαζοχιστική συμπεριφορά επειδή είναι δύο διαφοροποιήσεις του ίδιου φαινομένου: ο συσχετισμός της σεξουαλικής έκφρασης με τον πόνο. Επιπλέον, οι δυναμικές των δύο συμπεριφορών είναι όμοιες και αλληλοεπικαλύπτονται. Επομένως, στο άρθρο που ακολουθεί συχνά θα αναφερθούμε σε σαδομαζοχιστική συμπεριφορά ή δραστηριότητα. Ωστόσο, ένα άτομο που επιδεικνύει μία από αυτές τις συμπεριφορές δεν επιδεικνύει απαραίτητα και την άλλη, και επομένως ο σαδισμός και ο μαζοχισμός είναι στην πραγματικότητα ξεχωριστές συμπεριφορές. Ο Αμερικανικός Ψυχιατρικός Σύνδεσμος υπογραμμίζει αυτή τη διαφορά τοποθετώντας αυτές τις παραφιλίες σε ξεχωριστές κατηγορίες: σεξουαλικός σαδισμός και σεξουαλικός μαζοχισμός. Ο σεξουαλικός μαζοχισμός είναι η μόνη παραφιλία που εκδηλώνεται από γυναίκες με κάποια συχνότητα.
Το να επιλέξουμε ποια συμπεριφορά θα αποκαλέσουμε σεξουαλικό σαδισμό ή σεξουαλικό μαζοχισμό είναι περίπλοκο επειδή πολλοί άνθρωποι απολαμβάνουν κάποια μορφή επιθετικής αλληλεπίδρασης κατά τη διάρκεια του σεξ (π.χ. ερωτικές δαγκωματιές) για την οποία η ταμπέλα σαδομαζοχιστική φαίνεται ακατάλληλη. Με βάση έρευνες που έχουν γίνει στην Αμερική, φαίνεται ότι αρκετά άτομα (από 8-25% των δειγμάτων στις έρευνες) αντλούν σεξουαλική ευχαρίστηση από σαδομαζοχιστικές δραστηριότητες κατά τη διάρκεια της αλληλεπίδρασης με ένα σύντροφο. Υπάρχουν ενδείξεις ότι η ευκολία πρόσβασης σε ανθρώπους με σαδομαζοχιστικές τάσεις, η οποία διευκολύνεται από το διαδίκτυο, έχει οδηγήσει σε αύξηση των ατόμων τα οποία εξερευνούν τα σαδομαζοχιστικά ενδιαφέροντά τους.
Παρ’ όλο που οι σαδομαζοχιστικές πρακτικές μπορούν να είναι σωματικά επικίνδυνες, οι περισσότεροι συμμετέχοντες γενικά παραμένουν εντός αμοιβαία συμφωνημένων ορίων, περιορίζοντας συχνά τις δραστηριότητές τους σε ήπιες ή έστω συμβολικές σαδομαζοχιστικές πράξεις με έναν αξιόπιστο σύντροφο. Σε ήπιες μορφές σεξουαλικού σαδισμού ο πόνος που προκαλείται είναι περισσότερο συμβολικός παρά πραγματικός. Για παράδειγμα, ένας πρόθυμος σύντροφος μπορεί να «χτυπηθεί» με ένα φτερό ή ένα μαλακό αντικείμενο σχεδιασμένο έτσι ώστε να μοιάζει με μπαστούνι. Κάτω από αυτές τις συνθήκες η απλή προσποίηση πόνου από το σύντροφο που είναι δέκτης αρκεί για να προκαλέσει σεξουαλική διέγερση στο άτομο που προκαλεί το συμβολικό πόνο.
