Η εξωτερική εμφάνιση ή το πόσο σωματικά ελκυστικό βρίσκουμε κάποιον συχνά παίζει κυρίαρχο ρόλο στην ερωτική έλξη. Παρά την άποψη ότι η ομορφιά είναι κάτι το επιφανειακό, τα πειράματα έχουν δείξει ότι οι άνθρωποι είναι πιο πιθανό να επιδιώξουν ερωτικές ή φιλικές σχέσεις με άτομα που είναι εμφανισιακά ελκυστικά. Επιπλέον, οι εμφανισιακά ελκυστικοί άνθρωποι θεωρούνται συχνά από τους άλλους ως πιο ευχάριστοι, ενδιαφέροντες, ευαίσθητοι, ευτυχισμένοι, σέξι, ικανοί, και κοινωνικά επιδέξιοι από ότι οι άνθρωποι με μέτρια ή μη ελκυστική εμφάνιση.
Γιατί είναι η εξωτερική εμφάνιση τόσο σημαντικός παράγοντας στην έλξη μας από τους άλλους; Μία απάντηση σχετίζεται με την αισθητική. Όλοι απολαμβάνουμε το να κοιτάμε κάτι ή κάποιον που θεωρούμε όμορφο. Ένας άλλος παράγοντας είναι ότι πολλοί άνθρωποι προφανώς πιστεύουν ότι οι όμορφοι άνθρωποι έχουν να προσφέρουν περισσότερα όσον αφορά επιθυμητά προσωπικά χαρακτηριστικά από ότι οι άνθρωποι που είναι λιγότερο ελκυστικοί. Επίσης ίσως ελκόμαστε από όμορφους ανθρώπους επειδή μας προσφέρουν τη δυνατότητα για στάτους μέσω της συσχέτισης. Και ίσως οι όμορφοι άνθρωποι, επειδή έχουν δεχτεί καλή μεταχείριση από τους άλλους στην πορεία της ζωής τους, νιώθουν ασφαλείς και άνετοι με τον εαυτό τους, ένα γεγονός που μπορεί να μεταφραστεί σε ιδιαίτερα ικανοποιητικές σχέσεις με τους άλλους. Τέλος, τα στοιχεία δείχνουν ότι οι άνθρωποι θεωρούν την εξωτερική ομορφιά σημάδι υγείας και ότι οι υγιείς άνθρωποι μας έλκουν.
Οι ερευνητές έχουν προσπαθήσει να καθορίσουν εάν και τα δύο φύλα επηρεάζονται εξίσου από την εξωτερική εμφάνιση στη διαμόρφωση εντυπώσεων για τους ανθρώπους που συναντούν. Αρκετές μελέτες έχουν βρει ότι οι άνδρες φοιτητές δίνουν σημαντικά μεγαλύτερη έμφαση στην εμφάνιση στην επιλογή ενός συντρόφου για μια σεξουαλική ή μακροχρόνια σχέση από ότι οι γυναίκες φοιτήτριες, οι οποίες τείνουν να δίνουν μεγαλύτερη έμφαση σε χαρακτηριστικά όπως η φιλοδοξία, το στάτους, η διαπροσωπική ζεστασιά, και χαρακτηριστικά προσωπικότητας. Άλλες μελέτες έχουν βρει ότι οι άνδρες της Αμερικής δίνουν μεγαλύτερη έμφαση στην ομορφιά από ότι οι Αμερικανίδες. Είναι αυτή η διαφορά τυπική για άνδρες και γυναίκες σε άλλες κουλτούρες επίσης;
Μία διαπολιτισμική μελέτη για τις διαφορές των φύλων στις προτιμήσεις συντρόφου για ετεροφυλόφιλους πρόσφερε ισχυρά στοιχεία ότι οι άνδρες σε όλο τον κόσμο δίνουν μεγαλύτερη αξία από ότι οι γυναίκες σε συντρόφους που είναι και νέοι και σωματικά ελκυστικοί. Σε αυτή τη μελέτη, που διεξήχθη από τον ψυχολόγο David Buss (1994), ζητήθηκε από υποκείμενα από 37 δείγματα από την Αφρική, την Ασία, την Ευρώπη, τη Βόρειο και Νότιο Αμερική, την Αυστραλία, και τη Νέα Ζηλανδία να βαθμολογήσουν τη σημαντικότητα ενός μεγάλου εύρους προσωπικών χαρακτηριστικών σε πιθανούς συντρόφους. Αυτά τα χαρακτηριστικά συμπεριελάμβαναν την αξιοπιστία, την ελκυστικότητα, την ηλικία, τις καλές οικονομικές προοπτικές, την εξυπνάδα, την κοινωνικότητα, και την αγνότητα.
Χωρίς εξαίρεση, οι άνδρες σε όλες τις κουλτούρες έδωσαν μεγαλύτερη έμφαση στη νεότητα και την ελκυστικότητα ενός πιθανού συντρόφου από ότι οι γυναίκες. Σε αντίθεση, οι γυναίκες έδωσαν μεγαλύτερη αξία σε πιθανούς συντρόφους που ήταν κάπως μεγαλύτεροι, είχαν καλές οικονομικές προοπτικές, και ήταν αξιόπιστοι και εργατικοί. Αυτό δε σημαίνει ότι η εμφάνιση ήταν ασήμαντη για τις γυναίκες από αυτές τις κουλτούρες. Στην πραγματικότητα, πολλές γυναίκες θεωρούσαν τη σωματική έλξη σημαντική –αν και λιγότερο σε σχέση με την οικονομική υπευθυνότητα και αξιοπιστία.
Πώς εξηγείται η εμφανής συνέπεια σε τόσες πολλές κουλτούρες σχετικά με το τι θεωρείται ελκυστικό από τους άνδρες και τις γυναίκες σε έναν πιθανό σύντροφο; Και πώς εξηγούνται οι διαφορές μεταξύ ανδρών και γυναικών; Ο Buss προσφέρει μία κοινωνικο-βιολογική εξήγηση –δηλαδή, εξηγεί τη συμπεριφορά ενός είδους με βάση τις εξελικτικές του ανάγκες. Σύμφωνα με τον Buss, η εξέλιξη έχει επηρεάσει τις προτιμήσεις για σύντροφο στους ανθρώπους, όπως και σε άλλα ζώα. Τα αρσενικά έλκονται από νέα, σωματικώς ελκυστικά θηλυκά επειδή αυτά τα χαρακτηριστικά υποδηλώνουν αναπαραγωγική επιτυχία. Με απλά λόγια, μια νέα γυναίκα έχει μπροστά της περισσότερα αναπαραγωγικά χρόνια από ότι μια μεγαλύτερη γυναίκα. Επιπλέον, τα απαλό, καθαρό δέρμα, ο καλός μυϊκός τόνος, τα λαμπερά μαλλιά, και παρόμοια χαρακτηριστικά σωματικής ελκυστικότητας είναι δείκτες καλής υγείας –και άρα είναι ισχυρά σημάδια αναπαραγωγικής αξίας. Από την άλλη πλευρά, οι γυναίκες τείνουν να βρίσκουν τους μεγαλύτερους, καταξιωμένους άνδρες πιο ελκυστικούς επειδή χαρακτηριστικά όπως ο πλούτος και η υψηλή κοινωνική θέση υποδηλώνουν ασφάλεια για τους απογόνους, Η νεότητα και η σωματική ελκυστικότητα είναι λιγότερο σημαντικά για τις γυναίκες, επειδή η γονιμότητα σχετίζεται λιγότερο με την ηλικία για τους άνδρες από ότι για τις γυναίκες.
