Με τη χρήση της μεθόδου ρυθμού, που επίσης ονομάζεται ημερολογιακή μέθοδος, μία γυναίκα υπολογίζει το ημερολογιακό διάστημα κατά τη διάρκεια του κύκλου της στο οποίο έχει ωορρηξία και είναι γόνιμη. Για τη μέθοδο αυτή, η γυναίκα διατηρεί ένα γράφημα, προτιμότερα για ένα χρόνο, της διάρκειας των κύκλων της. (Δεν μπορεί να χρησιμοποιεί αντισυλληπτικά χάπια κατά τη διάρκεια αυτού του διαστήματος επειδή αυτά επιβάλλουν έναν κύκλο που μπορεί να μην είναι ίδιος με το δικό της).
- Η πρώτη μέρα της εμμηνορρυσίας μετράται ως ημέρα 1. Η γυναίκα μετρά τον αριθμό των ημερών του κύκλου της, με την τελευταία ημέρα να είναι η μέρα πριν την έναρξη της εμμηνορρυσίας.
- Για τον καθορισμό των ημερών υψηλού ρίσκου, στις οποίες θα πρέπει να αποφεύγεται η συνουσία χωρίς προφύλαξη, η γυναίκα αφαιρεί 18 από τον αριθμό των ημερών του μικρότερου κύκλου της. Για παράδειγμα, εάν ο μικρότερος κύκλος της ήταν 26 ημέρες, η μέρα 8 θα ήταν η πρώτη μέρα υψηλού ρίσκου.
- Για να υπολογιστεί πότε μπορεί να ξαναρχίσει η συνουσία χωρίς αντισύλληψη, η γυναίκα αφαιρεί 10 από τον αριθμό των ημερών του μακρύτερου κύκλου της. Για παράδειγμα, αν ο μακρύτερος κύκλος της είναι 32 ημέρες, θα μπορούσε να ξαναρχίσει τη συνουσία την ημέρα 22.
Η μέθοδος αυτή δε θεωρείται αποτελεσματική για την αποφυγή εγκυμοσύνης.
