Άρθρα,Για την Γυναίκα,Για τον Άνδρα

Τάνια Μπαταλαμά Σεξολόγος, Ψυχολόγος - Ψυχοθεραπεύτρια Σεξουαλικών Δυσλειτουργιών.


Μερικά σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα (ΣΜΝ) είναι ιάσιμα και, αφού περάσει η μόλυνση, δεν υπάρχουν μακροχρόνιες συνέπειες. Ωστόσο, άλλα ΣΜΝ (π.χ. έρπης, HPV –ο ιός που προκαλεί κονδυλώματα-, και HIV – ο ιός που προκαλεί το AIDS-) είναι ισόβια. Αφού, δηλαδή, ένα άτομο τα αποκτήσει, δεν μπορεί να τα ξεφορτωθεί. Ως αποτέλεσμα, τα χρόνια ΣΜΝ μπορούν να έχουν καταστροφικό ψυχολογικό αντίκτυπο. Συχνά ξεσπάσματα των συμπτωμάτων και/ή η λήψη ενός ημερήσιου φαρμάκου μπορεί να λειτουργούν ως συνεχής υπενθύμιση της νόσου και είναι πιθανό να προκαλέσουν αισθήματα ενοχής, ντροπής, αμηχανίας, ή άγχους. Οι ψυχολογικές συνέπειες είναι ακόμη πιο σοβαρές για άτομα με HIV, τα οποία συχνά αναφέρουν ότι αισθάνονται θύματα, σκέφτονται πολύ συχνά το θάνατο, και φοβούνται ότι θα γίνουν εξαρτημένοι από άλλους ανθρώπους καθώς η νόσος εξελίσσεται. Αυτές οι ψυχολογικές συνέπειες επιδεινώνονται από το κοινωνικό στίμα που περιβάλλει τα ΣΜΝ. Για παράδειγμα, υπάρχουν πολλοί μύθοι για τα ΣΜΝ που υποθάλπουν μη αναγκαίο φόβο (π.χ., σε κάποιες πολιτείες της Αμερικής, το να φτύσει ένα οροθετικό άτομο (δηλαδή ένα άτομο που έχει HIV) πάνω σε κάποιον άλλον θεωρείται πράξη «βιο-τρομοκρατίας», αν και είναι κυριολεκτικά αδύνατο να μεταδοθεί η μόλυνση με τον τρόπο αυτό), και οι άνθρωποι που έχουν ΣΜΝ συχνά κατηγορούνται για τη μόλυνσή τους επειδή θεωρείται ότι έχουν φτωχή κρίση και/ή ότι έχουν φερθεί ανήθικα.

Τα άτομα με ΣΜΝ είναι πιθανό να ανταποκριθούν στη διάγνωση και να αντιμετωπίσουν το άγχος και το στίγμα με ποικίλους τρόπους. Για παράδειγμα, μεταξύ των ανθρώπων με HIV, ο θυμός και η άρνηση είναι συχνές αντιδράσεις στην αρχική διάγνωση. Σε σπάνιες περιπτώσεις, τέτοιες αντιδράσεις μπορεί να οδηγήσουν τα άτομα να ξεσπάσουν προσπαθώντας εσκεμμένα να μολύνουν άλλους. Τουλάχιστον στην περίπτωση του HIV, η σκόπιμη ή εξ αμελείας μόλυνση ενός άλλου ατόμου θεωρείται ποινικό αδίκημα σε πολλά μέρη του κόσμου, και μερικά άτομα έχουν διωχθεί ποινικά για αυτό. Ευτυχώς, ωστόσο, τέτοιες συμπεριφορές είναι σπάνιες. Άλλοι μηχανισμοί αντιμετώπισης περιλαμβάνουν την καταφυγή στο αλκοόλ και άλλες ουσίες ως μέσο «ψυχολογικής απόδρασης». Ωστόσο, η κατάχρηση ουσιών μπορεί να χειροτερέψει θέματα ψυχικής υγείας και πιθανώς να επιταχύνει το ρυθμό με τον οποίο η μόλυνση από HIV εξελίσσεται σε AIDS.

Άλλα άτομα βρίσκουν πιο θετικούς τρόπους αντιμετώπισης. Για παράδειγμα, μερικοί άνθρωποι απευθύνονται σε διαδικτυακές ομάδες υποστήριξης, ενώ άλλοι επιδίδονται σε πνευματικές μεθόδους αντιμετώπισης ή αναζητούν κοινωνική στήριξη από φίλους και συγγενείς. Οι άνθρωποι που υιοθετούν τέτοιες προσεγγίσεις τείνουν να βιώνουν καλύτερη ψυχολογική προσαρμογή και εν τέλει πιο θετικά αποτελέσματα.